Nora Roberts Klucz odwagi
Faber Gustav Merowingowie
132. Title Elise Mimo twoich wad
HT057. Rolofson Kristine Idealny mć śź
Antonio Fogazzaro Piccolo mondo moderno
Roberts Nora Czarny koral
Margit Sandemo Cykl Saga o Ludziach Lodu (38) Urwany śÂlad
005. Rubinowa Walentynka Sher
Asimov, Isaac Robot 06 Robots & Empire
KovÄĄć DuśĄan DćÂjiny Slovenska
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
religijnego 91. Tymczasowo regulowano także sprawy majątkowe i zadania tych zrzeszeń.
Zapowiadano powołanie Tymczasowej Naczelnej Rady Religijnej [%7łydów], jako organu
opiniodawczego dla spraw religii i kultu żydowskiego.
Także komuniści żydowscy nie mieli wizji instytucjonalnych rozwiązań działania partii w
środowisku żydowskim. Nie mieli też w pierwszych miesiącach 1945 r. wypracowanej,
spójnej koncepcji stosunku do problemu państwowości żydowskiej w Palestynie, stosunku do
emigracji %7łydów z Polski, czyli w odniesieniu do zagadnień najsilniej nurtujących ocalonych
%7łydów. W kwietniu 1945 r. działaczy żydowscy rozmawiali o problemie emigracji w KC
PPR, wcześniej proszeni byli o opracowanie stanowiska w tej sprawie. Prowadzone były
również rozmowy prywatne 92. Wśród żydowskiego aktywu PPR zdania w kwestii emigracji i
państwowości żydowskiej w Palestynie były podzielone. Generalnie opowiadano się przeciw
żywiołowym wyjazdom i przeciw propagandzie emigracji 93. Koncepcja utworzenia państwa
żydowskiego w Palestynie zyskiwała jednak zwolenników także wśród żydowskich
komunistów. Po części było to kwestią taktyki, chęci uzyskania wpływów na ulicy
żydowskiej 94.
88
CA MSWiA, MAP, 288, Opinia Wydziału Narodowościowego MAP w sprawie Gminy %7łydowskiej w Polsce z
7 I 1945 r., k. 7.
89
Ibidem.
90
Dziennik Urzędowy MAP, nr 1/ 1 IV 1945 r., s. 21-22. Okólnik ten publikowany jest też w: Dzieje %7łydów..., s.
271-273. Tam jednak jest błędnie datowany na 10 II 1945 r.
91
Na prośbę Naczelnej Rady Religijnej %7łydów Polskich MAP pismem z 21 VI 1946 r. zezwoliło na zmianę
nazwy żydowskie zrzeszenia religijne na żydowskie kongregacje wyznaniowe .
92
A%7łIH, CK%7łP, WOiK, 15, Protokół [narady działaczy żydowskich PPR] (po IV 1945 r.), npag.
93
Ibidem.
94
Wyrazicielem tego stanowiska był np. M. Mirski, który stwierdził na jednej z narad aktywu żydowskiego PPR:
My zasadniczo nie jesteśmy zwolennikami Palestyny. Musimy jednak mieć stanowisko pozytywne do
koncentracji narodowej. %7łydzi chcą mieszkać zgrupowani i my musimy się z tym liczyć . Opowiadał się za
wyjściem do %7łydów z hasłem, które ich przyciągnie do partii. Wg niego Palestyna mogła być tylko jednym ze
skupień %7łydów. Por. ibidem.
Na kolejnych naradach aktywu dyskutowano także kwestie organizacyjne. %7łydowscy
komuniści wyrażali rozczarowanie brakiem szerszego zainteresowania ich problemami ze
strony KC PPR 95. Skarżyli się na brak instrukcji, słabe kontakty z miejscowymi komitetami
PPR i nie uregulowanie spraw komórek żydowskich przy CK%7łP i lokalnych K%7ł.
Proponowali we wnioskach m.in.: aby frakcja PPR była obsługiwana przez jednego z
pracowników Wydziału Organizacyjnego KC PPR, który dawałby instrukcje i informacje,
wydanie okólnika do KW PPR w sprawie komórek żydowskich PPR, utworzenie partyjnych
grup młodzieżowych, wyłonienie Wydziału %7łydowskiego przy KC PPR 96.
Kontrowersje budziły kwestie organizacyjnych form funkcjonowania środowiska
komunistów żydowskich. Rozważane były różne koncepcje. Zwolenników miał pomysł
powołania odrębnej żydowskiej partii lewicowej - %7łydowskiego Związku Demokratycznego.
Było to zgodne z sugestiami niektórych członków kierownictwa PPR (np. M. Bitter
powoływał się na rozmowę z Zenonem Kliszką, podczas której ten ostatni miał proponować
powołanie nowej partii) 97. Za ideą utworzenia Centralnego Biura %7łydowskiego w strukturach
kierowniczych PPR opowiadał się uczestniczący w naradach komunistycznego aktywu
żydowskiego (np. 3 VIII 1945 r.) M. Rubinstein, który zapewne nie wyrażał własnych
poglądów. Organizacyjne aspekty działań komunistów żydowskich rozstrzygnięte zostały
przez Sekretariat KC PPR na posiedzeniu 27 IX 1945 r. Postanowiono wtedy: a) utworzyć
komórkę PPR przy CK%7łP i podporządkować ją Komitetowi Dzielnicowemu PPR; b)
członkowie PPR w K%7ł stanowić mieli frakcję, która poza wykonywaniem bieżących zadań
będzie przenosiła na teren żydowski zagadnienia wysunięte przez partię; c) Edward Ochab i
Leon Kasman mieli opracować rezolucję w sprawach żydowskich 98.
Wzmiankowane wcześniej opinie M. Rubinsteina o tymczasowości funkcjonowania
odrębnych struktur żydowskich nie zostały jednak zastosowane wraz z wyzwoleniem
pozostałych części kraju. Pełniejsza ocena liczebności skupiska żydowskiego i perspektywa
przeprowadzenia repatriacji %7łydów z ZSRR spowodowały ich zawieszenie. W tej sytuacji
odrębne struktury żydowskie, kontrolowane przez władze, miały nie tylko tymczasowy
charakter. Jak już wspomniano, liczyły się tu także względy międzynarodowe, liczenie się z
opinią światową, chęć uzyskania korzyści ze strony państw zachodnich, na politykę których
spory wpływ miały międzynarodowe kręgi żydowskie. Istnienie rozbudowanych instytucji
żydowskich w Polsce miało dowodzić pozytywnego stosunku do kwestii żydowskiej. W tym
95
Ibidem, Sprawozdanie z narady grupy PPR przy CK%7łP z 15 V 1945 r., npag.
96
Ibidem.
97
Ibidem, Protokół z narady z 3 VIII 1945 r., npag.
98
AAN, KC PPR, 295/VII-1, Protokół posiedzenia Sekretariatu KC PPR z 27 IX 1945 r., k. 98.
stanowisku tkwiła pewna sprzeczność. Z jednej strony bowiem potrzebni byli %7łydzi w
Polsce, by w pewnym sensie legitymizować stworzony system władzy, z drugiej zaś
opuszczanie terytorium Polski przez %7łydów - w opinii części aktywu partyjnego - miało być
czynnikiem osłabiającym nastroje antyżydowskie w Polsce i drogą do likwidacji tzw. kwestii
żydowskiej 99.
Największe nadzieje na uzyskanie wpływów w środowisku żydowskim wiązały władze [ Pobierz całość w formacie PDF ]
