Krasicki Ignacy MikoĹaja DoĹwiadczyĹskiego przypadki
Armand Antoni CzśÂowiek z lustra
leczenia_wytyczne_zchzz_2012
Foster, Alan Dean Spellsinger 7 Son of Spellsinger
Bound by Defiance [Owned 2] Jana Downs
EDAMI El Gambito de Dama, Variante del Cambio
Nurowska Maria Wybór Anny
Jan Ludwik Popławski Co to jest naród
The Billionaire's Obsession 5 Billionaire Undone J.S. Scott
Derlikiewicz Ewa Zaburzenia zachowania a śÂrodowisko rodzinne dziecka(1)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
rozmiarami sfery gwiazd stałych, wydaje się znikoma, na co łatwiej,
jak sądzę, można się zgodzić, aniżeli zatrudniać umysł
nieskończoną prawie mnogością sfer, co też właśnie zmuszeni są
czynić ci, którzy Ziemię w pośrodku świata osadzili. Atoli
najwłaściwiej jest postępować za wskazówkami przezornej
przyrody, która jak najbardziej unikała wytwarzania wszystkiego,
cokolwiek byłoby zbyteczne albo bezużyteczne, a natomiast
częstokroć jednej i tej samej rzeczy dozwalała spełniać wielorakie
czynności. Co wszystko, lubo może się zdawać trudnym i prawie
niepojętym, jako sprzeczne z mniemaniem wielu, w ciągu jednak
dalszym, przy pomocy Bożej, jaśniejszym nad samo Słońce
uczynimy, przynajmniej dla znawców nauk matematycznych.
Dlatego zachowując to jako naczelną zasadę (nikt bowiem
stosowniejszej nie przytoczy), że rozmiary dróg planetarnych
mierzą się długością czasów, kolejność sfer niebieskich, poczynając
od góry, tak się przedstawi, jak to okazuje zamieszczona obok
figura (patrz s. 65).
Pierwsza i najwyższa ze wszystkich jest sfera gwiazd stałych, która
siebie samą i wszystko obejmuje, i dlatego jest nieruchoma, jest zaś
tym tłem wszechświata, do którego ruch i położenie wszystkich
innych gwiazd należy odnosić. A chociaż są tacy, którzy mniemają,
że także ta sfera odbywa pewne ruchy, my jednak przyczynę tako-
wego złudzenia wykażemy rozważając ruchy Ziemi. Poniżej tej
sfery znajduje się najodleglejsza spośród gwiazd błędnych, Saturn,
w trzydziestu latach kończący swój obieg, następnie Jowisz,
przebywający swoją drogę w dwunastu latach. Potem planeta Mars,
w dwóch latach krąg swój przebiegająca. Czwarte z kolei miejsce
zajmuje do-
roczny okrąg, na którego obwodzie znajduje się, jak rzekliśmy,
Ziemia wraz z kręgiem Księżyca, jakoby z epicyklem. Na piątym
miejscu znajduje się Wenus z obiegiem dziewięciomiesięcznym, a
wreszcie szóste miejsce zajmuje Merkury, dokonywający swojego
obiegu dookoła Słońca w przeciągu osiemdziesięciu dni.
W pośrodku zaś wszystkich rozsiadło się Słońce. Któż bowiem w
tej najwspanialszej świątyni potrafiłby pochodnię tę umieścić w
innym a stosowniejszym miejscu, jak w tym, skąd wszystko razem
mogłaby oświetlać? Bo też
i trafnie zowią je niektórzy latarnią świata, inni jego duszą, a inni
rządcą, Trismegistos27 bóstwem widzialnym, Sofoklesowa zaś
Elektra wszystkowidzącym. Tak więc zaprawdę, Słońce jakoby z
królewskiego tronu zawiaduje czeladką gwiazd dokoła niego
krążących. Także Ziemi nie brakuje posługi, mianowicie Księżyca,
który - jak mówi Arystoteles w traktacie o zwierzętach - posiada z
Ziemią znaczne powinowactwo. Wśród tego Ziemia zapłodniona
bywa przez Słońce i wzbogacana plonem corocznym. W takim
rozmieszczeniu ciał niebieskich dostrzegamy zadziwiającą symetrię
świata, jako też pewien harmonijny związek pomiędzy ruchem
planet a rozmiarami ich dróg, jakiego w inny sposób nie można by
znalezć. Pilnie rozważający te rzeczy snadno spostrzeże, dlaczego
ruch wprost lub wsteczny okazuje się większy u Jowisza aniżeli
Saturna, zaś mniejszy aniżeli u Marsa, a znowu większy dla Wenery
i Merkurego, że takie przeinaczanie się ruchów28 występuje częściej
u Saturna niż u Jowisza, a jeszcze rzadsze u Marsa i Wenery aniżeli
u Merkurego. Nadto Saturn, Jowisz i Mars, gdy wschód ich
przypada wieczorem, bliższe są Ziemi, aniżeli podczas ich zatajania
się i wychylania się spoza Słońca. Najbardziej zaś Mars,
27
Hermes albo Merkury, z przydomkiem Trismegistos (tj. trzy razy
największy), mityczna postać odległej starożytności. Przypisywane jemu pisma,
treści teologicznej i filozoficznej, doszłe do nas w ułamkach tekstu greckiego,
uważane są, może niesłusznie za apokryfy, na wszelki jednak sposób
wyobrażenia i doktryny tam się znajdujące są pochodzeniem swym archaiczne.
28
Tj. przemiana ruchu planety z zachodu na wschód na ruch w kierunku
wstecznym, a więc ze wschodu na zachód (albo na odwrót), a pomiędzy
obydwoma tymi ruchami krótsza lub dłuższa jej nieruchomość (stationes
planetarum).
kiedy błyszczy przez całą noc ponad poziomem, jasnością swoją
zdaje się Jowiszowi dorównywać i tylko czerwonawą barwą daje się
od niego wyróżnić, natomiast podczas złączenia (koniunkcji)
przedstawia się nam jako gwiazda zaledwie drugiej wielkości, [ Pobierz całość w formacie PDF ]
