Laura Baumbach Details of the Hunt (Loose Id)
Historical Dictionary of Mediev Iqt
Celmer Michelle Erotyczne fajerwerki
Mackenzie Myrna Rodzinne sekrety 09 Zauroczenie
Jeffrey Lord Blade 35 Lords of the Crimson River
Alan Dean Foster Into the Out Of
Hawksley Elizabeth Próba
Marly Mathews I'll Be Yours (NCP)
B A Tortuga Unwrapped [Torquere] (pdf)
Bound by Defiance [Owned 2] Jana Downs
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
przyjąć, że w zasadzie braki bliznich po-
komizm nie zawsze iest oznaką wad
budzają nas do śmiechu, byle nie zapomnieć,
duchowych oraz że jeśli ktoś stara się
że po prawdzie braki te budzą w nas śmiech
dopatrzyć w nim wad, i to drobnych, musi
raczej przez swe nieuspołecznie- nie niż
przede wszystkim wskazać, po czym można
przez swoją niemoralność. Pozostałoby
ściśle rozróżniać wady drobne od ogromnych.
więc do zbadania, które braki mogą być
Co prawda, może ktoś być w zgodzie z
komiczne i w jakich przypadkach mamy je za
przepisami najsurowszej moralności i być przy
zbyt poważne, żeby je śmiechem kwito-
tym postacią komiczną. Starczy po temu, że
wać.
się wyłamie spod praw życia społecznego.
Zagadnienie to zostało wszakże już po-
Alcest jest człowiekiem najbardziej prawego
średnio rozstrzygnięte. Jak mówiłem, komizm
charakteru. Jest wszelako uietowarzyski, a
zwraca się do intelektu i nie daje się pogodzić
przez to komiczny. Zna-
z uczuciem. Proszę odmalować mi wadę tak
drobną, jak tylko dusza zapragnie; jeśli
\vszelako uczyni się to w sposób
175
174
zgoła poważnie. Dwa chwyty wydają się
poruszający moją sympatię, moj� obawy lub
główne w tej sztuce, a są one przez ko-
moją litość, to przepadło wszystko, śmiech nie
mediopisarzy stosowane mniej lub bardziej
ma już do mnie przystępu. Proszę, na odwrót,
świadomie. Pierwszy polega na wyosob-
wybrać jakąś głęboką, a w ogólności nawet
ni e n i u uczucia pośrodku duszy tej postaci,
wstrętną wadę; można będzie uczynić ją
której sieje przydzieliło, i na obdarzeniu go
komiczną, jeśli uda się za pomocą stosownych
egzystencją poniekąd niezależną, choć paso-
zabiegów sprawić, bym pozostał nieczuły na
żytniczą. Na ogół silne uczucie ogarnia z
jej widok. Nie twierdzę, że wada stanie się
wolna pozostałe stany duszy i zabarwia je w
wówczas komiczna; twierdzę, że będzie mogła
sposób sobie właściwy; jeśli się więc każe
być taką. Nie wolno jej mnie wzruszyć, oto
nam przyglądać temu powolnemu procesowi,
jedyny naprawdę konieczny warunek,
to w końcu stopniowo sami się jemu poddamy
jakkolwiek z pewnością warunek niewy-
napełniając się podobnym wzruszeniem.
starczający.
Możnu by powiedzieć sięgając po inne
W jaki jednak sposób ma komediopisarz
porównanie, że wzruszenie jest dramatyczne,
zapobiec wzbudzeniu mych uczuć? Kłopot-
udzielające się, gdy wraz z podstawowym
liwe pytanie! Ażeby się z nim jakoś uporać,
dzwiękiem dane są jego tony składowe. Toteż
trzeba by wejść w nowe dociekania, prze-
gdy aktor wibruje cały jednym uczuciem,
analizować ową sztuczną sympatię, którą
wibracja ta może udzielić się z kolei widowni.
wnosimy do teatru, określić wreszcie przy-
I na odwrót, gdy wzruszenie pozostawia nas w
padki, kiedy się godzimy, a kiedy odmawiamy
nieczułości i nabiera cech komicznych, jakieś
dzielić urojone radości albo cierpienia. Istnieje
zesztywnienie przeszkadza mu wejść w
sztuka, która umie ukołysać naszą wrażliwość
związki z innymi stanami duszy, w której ma
i podsuwać rozmaite urojenia, jak we śnie
siedlisko. Usztywnienie to może w pewnej
hipnotycznym, ale jest też taka, która umie
chwili wyjść na jaw w ruchach marionetki i
zniechęcić naszą sympatię w tejże samej
wywołać salwy śmiechu, już wcześniej atoli
chwili, gdy już miała się odezwać, i to tak
zachwiało naszą sympatię: jakże można
skutecznie, że najpoważniejszej nawet
współbrzmieć z duszą, która nie potrafi
sytuacji nie wezmiemy
współbrzmieć
ze sobą? Jest w Skąpcu jedna scena, która 177
graniczy z dramatem: młodzieniec i starzec,
jeden, który chce zaciągnąć długi, i drugi, pierwsza istotna różnica między najwyższą
który chce pożyczać na procent, nic nie komedią a dramatem.
wiedząc o sobie stają wreszcie naprzeciw Jest także różnica druga, bardziej bijąca
siebie i rozpoznają w sobie ojca i syna. w oczy, wynikająca zresztą z pierwszej. Otóż
Bylibyśmy tutaj naprawdę świadkami dramatu, gdy ktoś maluje nam jakiś stan duszy z
zamiarem, by go przedstawić w sposób
gdyby skąpstwo i ojcowskie uczucie zderzając
się w duszy Harpagona zrodziło w niej mniej dramatyczny, czy po prostu z chęcią, byśmy [ Pobierz całość w formacie PDF ]
